W dniu 18.03.2023 została uroczyście otwarta wystawa wystawa pn. „Nieznane – Zachowane. Reminiscencje etnograficzne Dolnego Nadsania”. Na uroczystość przybyli: Przewodniczący Rady Gminy Jeżowe Marian Koc, radny Roman Łyko, dyrektorzy szkół: Katarzyna Sudoł, Krystyna Jabłońska, Zygmunt Kowalski oraz Ryszard Mścisz, Tadeusz Kopacz, Kazimierz Żak, i inni.
Pani Zofia Łysiak podzieliła się wspomnieniami dotyczącymi historii fotografii i ich restauracji, oraz wspominała ciekawe fakty z życia swojego dziadka Ryszarda Poisel. Dyr. GCK Jeżowe odczytał list z podziękowaniem od Wójta Gminy Jeżowe Marka Stępaka, który nie mogły być na uroczystości, oraz wręczył Pani Zofii bukiet przepięknych kwiatów. Dalsza część uroczystości upłynęła na luźnych rozmowach dotyczących zdjęć i eksponatów zgromadzonych na wystawie.
Wystawa ta była przygotowana i wystawiona na ekspozycję w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli od września 2022 roku do końca lutego 2023 roku.
Dzięki uprzejmości Pani dyrektor muzeum Anety Garanty, możemy ją tez eksponować w Gminnym Centrum Kultury w Jeżowem. Słowa uznania należą się Pani Elżbiecie Skromak pracownikowi Muzeum Regionalnemu ze Stalowej Woli za pomysł i pomoc przy opracowaniu wystawy.
Na wystawie pn. „Nieznane – Zachowane. Reminiscencje etnograficzne Dolnego Nadsania” są zaprezentowane unikatowe fotografie autorstwa Ryszarda Poisla (1878-1946), pochodzące z rodzinnej kolekcji Zofii Łysiak, jego wnuczki. Zdjęcia wykonane w latach ok. 1913-1920/30 uwieczniły kulturowy pejzaż w rudnickich dobrach hr. Tarnowskich i ich najbliższej okolicy. Poisel z wielkim wyczuciem etnograficznym udokumentował ciekawe miejsca, czynności mieszkańców i tradycje, uchwycił piękno strojów ludowych. W specjalnej scenografii, na tle zabytkowej leśniczówki w Groblach (datowanej na 1780 r.), która na potrzeby chwili stawała się atelier fotograficznym, sportretował wiele osób. W kadrze zostali uchwyceni mieszkańcy okolicznych wsi, którzy przychodzili do leśniczówki, aby wykonać pamiątkowe fotografie. W tym zbiorze znalazły się również sceny z pleneru: prace polowe, pejzaże z sakralnymi zabytkami, zatrzymane w kadrze ważne wydarzenia. Choć są to amatorskie fotografie, to ujawniły zdolności artystyczne autora, wrażliwość na piękno przyrody i krajobrazu oraz ciekawość życia społeczności wiejskiej. Dzięki tej pasji dzisiaj możemy podglądać świat z czasów I wojny światowej i tuż po niej, gdzie razem z autorem niemal uczestniczymy w codziennym życiu mieszkańców Grobli i okolic.
Autor tej niezwykłej kolekcji, Ryszard Poisel, przeszło dwadzieścia lat pracował w dobrach rudnickich. Pochodził z Czech, ale los związał jego życie z Dolnym Nadsaniem. Urodził się25 marca 1878 r. w Rozseč w powiecie Boskovice na Morawach. Od pokoleń rodzinaPoiselów zajmowała się leśnictwem, dlatego po ukończeniu szkoły ludowej i 5 klasy Szkoły Realnej w Brnie podjął praktykę w majątku leśnym w Lysicach na Morawach. Po jej ukończeniu kształcił się dalej w szkole leśnej. W 1897 r. zdał państwowy egzamin dla leśniczych w Brnie z wynikiem bardzo dobrym. W latach 1897-1898 zajmował pierwszą posadę adiunkta – w dobrach Černowice w Czechach. W 1898 r. przeniósł się do Polski obejmując posadę adiunkta w dobrach Rességuierów w Nisku. Po skończonej służbie wojskowej w armii austriackiej, którą odbył w Bośni i Hercegowinie oraz w Wojskowym Instytucie Geograficznym w Wiedniu, powrócił do dóbr niżańskich, gdzie zajmował posadę geometry lasowego i był adiunktem w zarządzie lasów. Z zaangażowaniem poświęcił się pracy, zwłaszcza miernictwu i systemizacji lasów. W 1903 r. rozpoczęto roboty systemizacyjne w dobrach rudnickich i tam otrzymał posadę geometry. Pracował wówczas pod kierunkiem Gustawa Leischnera, wieloletniego dyrektora lasów w majątku Hieronima hrabiego Tarnowskiego w Rudniku nad Sanem. W 1913 r. po ukończeniu powierzonych mu zadań objął posadę leśniczego w dobrach rudnickich. Od 1922 r. aż do wybuchu II wojny światowej pełnił tam funkcję nadleśniczego.
Na ekspozycji znajdzie się kilkadziesiąt czarnobiałych fotografii przedstawiających nieznany dotąd pejzaż Dolnego Nadsania. Dzięki staraniom Zofii Łysiak, wnuczki autora, wiele prezentowanych zdjęć zostało ocalonych i wydobytych z niepamięci ze szklanych klisz, które wymagały specjalnych zabiegów konserwatorskich. We współpracy z pasjonatami starej fotografii udało się je przywrócić do bardzo dobrego stanu i użytku. Składamy serdeczne podziękowanie za udostępnienie wystawy zdjęć swojego dziadka Ryszarda Poisel pt. „Nieznane – Zachowane, Reminiscencje Etnograficzne Dolnego Nadsania” oraz udostępnienie zbiorów i pamiątek rodzinnych na potrzeby organizacji tej wystawy. To dzięki zamiłowaniu i niezwykłej pasji Ryszarda Poisel do fotografii możemy podziwiać te wspaniałe reprodukcje. Fotografie ukazujące nasze tereny, życie codzienne i trud ludzi tu żyjących 100 lat temu. Nic tak bowiem nie przemawia do wyobraźni jak obraz, a tym bardziej że jest to obraz autentyczny, niezafałszowany. Mamy nadzieję że ta niezwykła wystawa będzie cieszyć się dużym zainteresowaniem wśród naszych mieszkańców. Dziękujemy Pani za trud włożony w odrestaurowanie i zdigitalizowanie tych prawie 5000 zdjęć, oraz za to że będąc na emeryturze znajduje Pani siły i pasję, aby ratować to nieocenione dziedzictwo. Mamy tu na myśli nie tylko fotografie, ale także samą leśniczówkę Poislówkę, oraz zbiory w niej zgromadzone.
Wystawa jest czynna od 18.03.2023 do 31.05.2023 roku w godzinach od 10.00 do 21.00 od poniedziałku do piątku w Gminnym Centrum Kultury w Jeżowem.
Serdecznie zapraszamy wszystkich do zwiedzania tej unikatowej ekspozycji
Współpraca: Zofia Łysiak, Andrzej Łysiak
Fotografie z kolekcji rodzinnej Pani Zofii Łysiak
